Hoe steun je iemand met kanker

Je vriendin heeft kanker. Een grote schrik ook voor jou. Je wilt er graag voor haar zijn. Maar hoe steun je haar?

Wat zeg je tegen haar? Wat kun je voor haar betekenen? Wat is helpend en wat niet?

Ik schrijf deze blog uit eigen ervaring. In maart kreeg ik de diagnose Hodgkin Lymfoom. In de volksmond wordt dit lymfeklierkanker genoemd. Mijn wereld stond ineens op zijn kop. Ik moest snel keuzes maken over iets waar ik nog weinig weet van had. Ik kwam terecht in een achtbaan van gevoelens en was in het begin vooral bezig met mijn omgeving gerust te stellen.

.

Hoe help je iemand die ernstig ziek is?

Hoe steun je iemand met kanker en wat is niet helpend?

Ik werd overspoelt met goed bedoelde berichtjes via de app.

“Hoe heb je geslapen? Hoe gaat het nu met je? Hoe voel je je vandaag? Kan ik je even bellen?”

Het waren er niet een paar per dag, nee echt veel per dag. Weet dat ik me ook per dag erg wisselend voelde. Voor mij had het daarom geen zin om steeds te delen hoe ik me voelde.

Ik werd geleefd en kon in het begin niet bevatten dat ik kwaadaardige cellen in mijn lichaam had. Dit omdat ik geen klachten had voor ik de diagnose Hodgkin kreeg. De kanker was per toeval ontdekt.

Ik was me bewust dat de goed bedoelde vragen kwamen uit betrokkenheid en ongerustheid. Iedereen wilde helpen. Als vriendin of ouder heb je geen controle over de kanker. Je wilt zo graag op de hoogte blijven en er zijn voor de persoon die ziek is. Maar hoe? Hoe kun je iemand helpen die ernstig ziek is? Je voelt je zo machteloos.

Lees meer over mijn kanker verhaal waarin ik onder andere deel hoe ik keuzes heb gemaakt in het begin van mijn ziekteproces.

Hieronder deel ik tips voor de naasten van mensen met kanker. Ze zijn ook toepasbaar bij een andere ernstige ziekte.

De tips zijn geschreven vanuit eigen ervaring. Ga met jouw vriendin in gesprek over wat zij wenst en zie deze tips als richtlijn. We zijn namelijk allemaal uniek en hebben andere behoeften en wensen.

.

15 tips Hoe steun je iemand met kanker

• Stuur in plaats van een persoonlijk berichtje op je telefoon een kaartje. Zo hoeft de ontvanger niet terug te reageren en het is erg fijn en tastbaar om kaartjes te krijgen. 
• Verwacht geen bedankje terug. Mensen die ernstig ziek zijn, hebben meer dan genoeg aan hun hoofd.
• Vraag of iemand zit te wachten op je telefoontje. Voor mij was bellen heel vermoeiend. En helemaal vanaf het moment dat de behandeling gestart was. Praten kostte mij heel veel energie. Vraag of je vriendin behoefte heeft aan bellen of een bezoekje en voel het niet als afwijzing als het een nee is. Ik heb me het gehele ziekteproces beperkt tot een paar vriendinnen. Omdat ik het gewoonweg niet aankon.
• Heb respect voor de wensen en grenzen van de zieke. Ook als je dat lastig vindt. Ga het onderzoek met jezelf aan mocht je meer willen doen, dan de zieke wenst of aankan. Voor velen is het moeilijk om hun grens uit te spreken, omdat ze zich schuldig voelen. Je wilt een goed bedoelt gebaar niet afwijzen. Het is erg helpend als je de grens van de ander respecteert en er begrip voor toont.
• Als je op bezoek gaat, blijf niet te lang. Voor mij vroeg een half uur soms al mijn energie. Dit wisselde per dag.
• Blijf je eigen leven delen. De zieke is meer dan zijn ziekte. Ik vond het bijvoorbeeld fijn als mijn familie en vrienden bleven delen over hun leven. Vrolijk ze bijvoorbeeld op met een leuk filmpje van je kinderen. Of deel over een leuk uitje, een blunder, of je vakantie. Lachen is enorm helpend en trillingsfrequentie verhogend. Ik kreeg ook wel eens te horen: “Daar ga ik jou nu niet mee lastig vallen. Jij hebt nu meer dan genoeg aan je hoofd.” Ik vond dat altijd erg om te horen, want ik wil er zeker ook voor mijn vriendinnen zijn. Ik zei dan: “Ik geef het aan als het op dat moment niet lukt om naar je te luisteren, daar kun je op vertrouwen.”
• Vraag wat ze nodig heeft en of je erop kunt vertrouwen dat ze jou om hulp vraagt mocht ze dit willen. Vertrouw daarop. En als ze aangeeft dat ze het moeilijk vindt om hulp te vragen, app haar dan af en toe. Spreek af wat hij/zij prettig vindt. En check dit af en toe of het nog steeds zo voelt of nodig is. Uiteraard allemaal afhankelijk van je band met de getroffene.
• Zeg niet steeds: “Kan ik iets voor je doen?” Vertrouw erop dat ze het aangeeft. Zie tip hierboven. En zeg het zeker niet als je het niet waar kunt maken.
• Maak aangeboden hulp concreet. Iets voor iemand betekenen kan op zoveel manieren. Draag iets aan waar jij goed in bent, bijvoorbeeld: “Zal ik verse soep meenemen? Zal ik je naar het ziekenhuis brengen? Heb je boodschappen nodig? Kan ik de hond uitlaten? Zal ik de was ophangen, of stofzuigen? Zullen we samen wandelen? Accepteer als ze het liever van iemand anders ontvangt.
• Aanvulling op bovenstaande tip. Wij kregen vaak aangeboden om mee te eten. Dat is aan de ene kant super fijn en lief en aan de andere kant kostte dit vaak veel kruim. Omdat je je groter houdt dan je je voelt en praten kost soms ook veel energie. Vraag wat ze fijn vindt en geef de optie om een maaltijd te koken en af te geven bij de deur.
• Ga niet zomaar met adviezen strooien. Als ik alle adviezen op zou volgen die ik aangereikt kreeg, zou nu heel mijn kast vol staan met supplementen en zou ik een dagtaak hebben om alle therapieën die mij zijn getipt te volgen. En die keuzes uit alle kanker diëten?? Op het moment dat je in een kankerproces zit, moet je aan zoveel denken. Er komt ontzettend veel nieuwe informatie op je af. Tips en adviezen kunnen dan to much zijn.
• Denk aan de partner, of familie van de zieke. Kanker krijg je niet alleen. Ook voor de naasten heeft dit een grote impact. Vraag niet alleen aan hun hoe het met de zieke gaat, maar ook hoe zij zich voelen. Of stuur ze een kaartje dat je aan ze denkt.
• Denk ook later aan ze in hun ziekteproces. Een ziekte is er niet alleen in het begin. Later wordt een berichtje, bloemetje, of kaartje nog steeds gewaardeerd.
• Geef de zieke de tijd om ‘uit te zieken‘. Als de behandeling voor kanker stopt gaat het herstelproces door. Bij de diagnose en behandeling wordt je erg geleefd. Je agenda staat vol met afspraken en je moet door. Daarna is het stil. Het ‘landingsproces’ gaat van start. Alles moet een plek krijgen. Het lichaam heeft veel ingeleverd. Op emotioneel en fysiek vlak is er nog een weg te gaan. Mijn schoonzus vergeleek het met zwanger zijn en 9 maanden ontzwangeren. Geef ze die tijd die nodig is.
• Bespaar ze vragen als: ‘Wanneer denk je weer te kunnen werken?’ Aan de buitenkant ziet ze er misschien weer gezond uit, maar dat wil niet zeggen dat ze het ‘normale’ leven weer aankan. Dit heeft tijd nodig. Wees ook voorzichtig met uitnodigingen om weer af te spreken. Als je wel die behoefte hebt, app dan: “Ik zou het leuk vinden om je weer te zien en wacht graag op jou, wanneer jij er aan toe bent. Neem de tijd voor jezelf”.

.

Machteloos gevoel

Je voelt je machteloos, omdat je je vriendin of vriend niet kunt genezen. Toch kun je van grote betekenis zijn voor hem of haar. Een voorbeeld: Een vriendin van me bracht een bos zonnebloemen. Ze wilde deze stiekem bij de voordeur zetten in een emmer water. Ik zag haar en liep naar buiten. Ze wilde dat ik wist, dat als ik ooit behoefte had aan een luisterend oor, dat ze er dan voor me was. Ook als dat pas veel later zou zijn. Ik besprak later met haar dat ik me best schuldig voelde, omdat ik haar in mijn proces niet toe kon laten. Ze gaf meteen aan, dat dit niet nodig was en dat ze mijn keuze heel goed begreep.

Lees inspiratie over kiezen voor jezelf zonder schuldgevoel

Keuzes maken in vriendinnen wie je wel of niet intensief kunt toelaten in je proces is niet gemakkelijk. Helaas was dat wel nodig voor mij, omdat het teveel was.

Mijn vriendin zei: “Het gaat om jou Els!! Ik weet dat het goed zit tussen ons en dat als je weer beter bent en meer energie hebt, we waarschijnlijk weer kletsen alsof we elkaar gisteren nog gezien hebben.”

En zo is het! Haar begrip was zo betekenisvol voor mij.

.

Hoe ga jij je vriendin steunen in haar kanker proces?

Als een dierbare van jou kanker krijgt of ernstig ziek is, maakt dit mogelijk veel bij jou los. Waaronder onzekerheid over of je het wel goed doet en of je niet meer of minder moet doen. Je voelt je machteloos, maar je kunt stiekem best veel doen voor iemand die ernstig ziek is. De belangrijkste tip is mogelijk deze: ‘Vul niet in voor de ander, maar vraag! Ga het gesprek aan.’ Deze tip geldt bijna voor alle hierboven geschreven tips.

Ik hoop dat je iets kunt met bovenstaande tips. En ken je iemand die zelf met kanker worstelt, dan kun je de blog Tips voor mensen met kanker met hen delen. Wederom tips uit eigen ervaring.

.

Lees verder over cadeautips voor mensen die (ernstig) ziek zijn, of slecht nieuws hebben gekregen.

.